UWAGA w związku ze zmianą przepisów z dniem 31.03.2020 r. niniejszy tekst uzupełniony został o zaktualizowane przepisy.
Rozporządzeniem rady ministrów z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 566) prawodawca zastrzegł w § 18 ust. 2, iż w przypadku gdy przemieszczanie się następuje „środkami publicznego transportu zbiorowego w rozumieniu art. 1a ust. 4 pkt 3a ustawy z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (Dz. U. z 2018 r. poz. 295) oraz pojazdami samochodowymi przeznaczonymi konstrukcyjnie do przewozu więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą – danym środkiem lub pojazdem można przewozić, w tym samym czasie, nie więcej osób niż wynosi połowa miejsc siedzących.
Powyższa zmiana jednoznacznie przesądza o konieczności stosowania rygoru środków transportu publicznego do przewożenia m.in. pracowników na plac budowy (o ile samochód przeznaczony jest konstrukcyjnie do przewozu więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą).
W pozostałym zakresie poniższa publikacja, zachowuje aktualność. W szczególności uwagi dot. zasadności zastosowanie ww. limitu również do pojazdów samochodowych przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu mniejszej lub równej 9 osób łącznie z kierowcą.)
Czy w świetle rozporządzenia o stanie epidemii można dowozić pracowników na budowę jak dotychczas?
Z perspektywy prawa pracy i ew. prawa cywilnego można rozważyć czy pracodawca nie powinien zastosować, z ostrożności, środków bezpieczeństwa właściwych dla środków publicznego transportu zbiorowego tj. przewożenia w tym samym czasie liczby osób nie większej niż połowa miejsc siedzących.
Podstawowym aktem zawierającym odpowiedź na postawione pytanie są rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz. U. 2020 poz. 491), w brzmieniu uwzględniającym zmiany wprowadzone rozporządzeniem ministra zdrowia z dnia 24 marca 2020 r. (Dz. U. 2020 poz. 522) zmieniającym rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii.
Zgodnie z § 3a ust. 1 Rozporządzenia wprowadzono ogólny zakaz przemieszczania się osób przebywających na terenie kraju. Ww. przepis wprowadza wyjątki od wspomnianego zakazu, spośród których w par 3 ust. 1 pkt 1 przewidziano „wykonywanie czynności zawodowych lub zadań służbowych, lub pozarolniczej działalności gospodarczej, lub prowadzenia działalności rolniczej lub prac w gospodarstwie rolnym, oraz zakupu towarów i usług z tym związanych”
Niezależnie od powyższego w par 3a ust. 2 Rozporządzenia przewidziano, iż w przypadku gdy przemieszczanie następuje pieszo lub środkami publicznego transportu zbiorowego (w rozumieniu art. 1a ust. 4 pkt 3a ustawy z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego) ww. przemieszczanie realizowane ma być w sposób opisany w Rozporządzeniu, tj.:
Mając na uwadze, iż do wyjątków w prawie nie stosuje się wykładni rozszerzającej, to do przewożenia pracowników na budowę nie znajdą zastosowania ani ogólny zakaz przemieszczania, ani szczególne obwarowania dla przemieszczania pieszego i środków transportu publicznego i zbiorowego.
Tytułem wyjaśnienia zgodnie z odesłaniem z art. 1a ust. 4 pkt 3a ustawy z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (Dz. U. z 2018 r. poz. 295) przez środki publicznego transportu zbiorowego - należy rozumieć „środki transportu wykorzystywane w transporcie kolejowym lub drogowym, w przewozie o charakterze użyteczności publicznej, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2017 r. poz. 2136 i 2371);”
Zgodnie z art. 4 ust 1 pkt 12 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2475 z późn. zm.) przez przewóz o charakterze użyteczności publicznej – rozumieć należy „powszechnie dostępna usługa w zakresie publicznego transportu zbiorowego wykonywana przez operatora publicznego transportu zbiorowego w celu bieżącego i nieprzerwanego zaspokajania potrzeb przewozowych społeczności na danym obszarze;
Odnosząc się do powyższego, uznać należy, iż Pracodawca przewożący własnych pracowników na budowę:
Niezależnie od powyższego jak wskazano uprzednio z perspektywy prawa pracy i ew. prawa cywilnego można rozważyć czy pracodawca nie powinien zastosować, z ostrożności, środków bezpieczeństwa właściwych dla środków publicznego transportu zbiorowego tj. przewożenia w tym samym czasie liczby osób nie większej niż połowa miejsc siedzących.
Wedle art. 207 par. 2 zdanie 1 Kodeksu Pracy - pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki.
Wedle art. 207 par. 2 zdanie 2 ust. 1, 3 zdanie 2 Kodeksu Pracy w szczególności pracodawca jest obowiązany:
Odnosząc się do powyższego, podnieść należy, iż skoro przewóz pracowników przez pracodawcę ma charakter zbiorowy, a pracodawca zgodnie z przepisami prawa powszechnie obowiązującego jest zobowiązany do dostosowywania podejmowanych środków do warunków wykonywania pracy oraz reagowania na potrzeby zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy, to za celowe uznać należy dostosowanie rygorów komunikacji zbiorowej co najmniej do rozwiązań wprowadzanych dla analogicznych środków transportu.
Powyższe uzupełnić należy odwołaniem się do treści art. 415 KC wedle którego „kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia” oraz art. 471 KC, zgodnie z którym „dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi”.
adw. Arkadiusz Radek
http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20200000522
http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20200000491
Wróć
